Porady prawne

Obywatele Ukrainy podejmujący pracę na terytorium Polski co do zasady powinni posiadać zezwolenie na pracę wydane przez właściwego wojewodę. Przepisy przewidują jednak wiele wyjątków od tej zasady. Sytuacje, w których cudzoziemcy są zwolnieni z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę, zostały wskazane m.in. w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Rozporządzenie to przewiduje możliwość wykonywania pracy w tzw. trybie uproszczonym, tj. na podstawie zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy oświadczeń podmiotów mających zamiar powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Stosownie do § 1 pkt 20 powołanego rozporządzenia, bez zezwolenia na pracę mogą podejmować pracę cudzoziemcy:

• będący obywatelami Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Gruzji lub Armenii,
• wykonującymi pracę przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (niezależnie od liczby podmiotów powierzających im wykonywanie pracy w tym okresie),
• jeżeli przed podjęciem pracy przez cudzoziemca powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi,
• określające nazwę zawodu, miejsce wykonywania pracy, datę rozpoczęcia i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy oraz wysokość wynagrodzenia brutto za pracę, informujące o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy oraz o zapoznaniu się z przepisami związanymi z pobytem i pracą cudzoziemców,
• a praca ta wykonywana jest na podstawie pisemnej umowy,
• na warunkach określonych w oświadczeniu.

Wyżej wymienione rozporządzenie uzależnia możliwość powierzenia pracy cudzoziemcowi bez zezwolenia na pracę od zawarcia umowy w formie pisemnej. Obowiązek ten dotyczy nie tylko umowy o pracę, ale też umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło).Niezawarcie umowy w takiej formie jest uznawane za wykroczenie zagrożone karą grzywny.

Wzór zalecanego oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi i wzór pouczenia prawnego dla podmiotu składającego oświadczenie jest dostępny w powiatowych urzędach pracy oraz na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl) i na stronach powiatowych urzędów pracy.

Procedura rejestracji oświadczenia w PUP jest bezpłatna.

Zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi jest podstawą do ubiegania się przez cudzoziemca o wizę we właściwym polskim konsulacie. W oparciu o oświadczenia wydawane są wizy o symbolu ?05?.
Warto zaznaczyć, że o taką wizę nie musi się starać cudzoziemiec, który już posiada tytuł uprawniający do przebywania na terytorium Polski: wizę lub zezwolenie na pobyt czasowy ? w formie niewykluczającej podjęcia pracy (nie może to być np. wiza wydana w celu turystycznym).

UWAGA!

W przypadku, gdy cudzoziemiec wykonujący pracę na podstawie oświadczenia chce zmienić pracodawcę, ma obowiązek uzyskać nowe oświadczenie od aktualnego podmiotu powierzającego mu pracę, które powinno być zarejestrowane przez ten podmiot w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na jego siedzibę lub miejsce pobytu stałego. Dopuszczalny okres pracy cudzoziemca posiadającego oświadczenie ? 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy ? obejmuje wykonywanie pracy we wszystkich podmiotach, na rzecz których miała ona miejsce w tym okresie.

W razie zmiany pracodawcy cudzoziemiec nie musi natomiast uzyskiwać nowego tytułu pobytowego (wizy, zezwolenia na pobyt czasowy), jeżeli nie upłynął okres ważności posiadanego przez niego tytułu.