jest mechanizmem, mającym na celu przeciwdziałanie oszustwom podatkowym poprzez wy kluczenie możliwości przywłaszczenia przez nieuczciwego podatnika podatku VAT. Model co do zasady znajduje zastosowanie wyłącznie w wypadku płatności, dokonywanych za pomocą elektronicznych środków płatności (tj. przelew bankowy lub płatność kartą płatniczą). Mechanizm ten jest jednym z rozwiązań, rekomendowanych przez Komisję Europejską w Studium wykonalności alternatywnych metod poprawy oraz uproszczenia poboru podatku VAT („Study on feasibility of alternative methods for improving and simplyfing the collection of VAT through the means of modern technologies and/or financial intermediaries”4).
Zastosowanie mechanizmu split payment powoduje podzielenie kwoty brutto na dwa strumienie płatności. Kwota netto zostaje wydzielona i wypłacona do sprzedawcy, natomiast kwota podatku jest przekazywana bezpośrednio na specjalny rachunek bankowy, tzw.konto VAT. Konto VAT to indywidualny rachunek bankowy, utworzony dla każdego podatnika podatku VAT. Podatnik nie ma swobody dysponowania środkami, które są zgromadzone na jego koncie VAT. Może być ono wykorzystywane wyłącznie do celów zapłaty tego podatku na rzecz innego podatnika. w tych przypadkach, gdy kwota, pozostająca na koncie VAT podatnika, jest niewystarczająca do uregulowania VAT naliczonego, jest on pobierany ze zwykłego rachunku bankowego nabywcy. Konta VAT mogą być tworzone w poszczególnych bankach komercyjnych, lub też, w zależności od przyjętego rozwiązania, wyłącznie w jednym w banku, właściwym dla organu podatkowego.
W modelu podzielonej płatności organy podatkowe mogą kontrolować kwotę należnego podatku VAT już na etapie samej transakcji, od chwili dokonania płatności przez nabywcę. Dzieje się to poprzez uzyskanie wglądu do dokonywanych przez podatników płatności poprzez konta VAT, na których transakcje rejestrowane są w czasie rzeczywistym.w założeniach modelu, organ podatkowy powinien mieć możliwość stałego monitorowania dokonywanych przez podatników płatności, a także ich blokowania.
Model split payment zakłada, że dla danego okresu rozliczeniowego po złożeniu deklaracji przez podatnika, podatnik oraz organ podatkowy dokonują wzajemnego rozliczenia VAT w oparciu o złożoną deklarację oraz aktualny stan konta VAT podatnika.w konsekwencji, po stronie podatnika zostaje wykazana kwota VAT do zapłaty, lub do zwrotu. Należy podkreślić, że wprowadzenie modelu split payment w żaden sposób nie wpływa na ograniczenie prawa do odliczenia VAT naliczonego przez podatników.
Każdy podatnik zachowuje prawo do dokonania odliczeń podatku VATz tytułu nabywanych towarówi usług. Jak widać,w przypadku zastosowania mechanizmu split payment, moment poboru podatku przesuwa się na chwilę dokonania płatności.w konsekwencji, wdrożenie modelu podzielonej płatności powinno być co do zasady połączone ze zmianą momentu powstania obowiązku podatkowego, jak i terminu płatności podatku dla dostaw towarówi świadczenia usług nim objętych na moment otrzymania zapłaty za usługę.
Podstawowym skutkiem zastosowania split payment jest wyłączenie kwoty podatku spod kontroli podatnika. w ten sposób, model podzielonej płatności gwarantuje otrzymanie przez organy podatkowe całej kwoty VAT, która powinna zostać odprowadzona na rzecz Skarbu Państwa oraz daje możliwość monitorowania przebiegu płatności pomiędzy podatnikami.
