Polski bank centralny. Narodowy Bank Polski ma prawny monopol na emisję polskiego pieniądza i odpowiada za jego wartość. Prowadzi politykę pieniężną, jest bankiem banków, zarządza polskimi rezerwami walutowymi, zbiera i publikuje dane statystyczne. Podstawowym celem działania NBP jest utrzymanie stabilności cen. W praktyce oznacza to, że inflacja CPI winna być zgodna z celem inflacyjnym, czyli 2,5% w ujęciu rocznym. Nie mając bezpośredniego wpływu na inflację, NBP oddziałuje na nią pośrednio, poprzez tzw. mechanizm transmisji monetarnej. Pierwszym ogniwem tego mechanizmu są stopy procentowe, po jakich banki pożyczają sobie nawzajem pieniądze. Dzięki monopolowi na emisję pieniądza NBP może kontrolować wysokość tych stóp - w praktyce działa tak, by krótkookresowe stopy procentowe na rynku międzybankowym były w przybliżeniu równe stopie referencyjnej, ustalanej przez Radę Polityki Pieniężnej, która jest organem NBP. Narodowy Bank Polski jest bankiem banków. Banki komercyjne posiadają w NBP swoje rachunki, które wykorzystują m.in. do dokonywania między sobą rozliczeń. W razie braku środków pieniężnych banki komercyjne mogą zwrócić się do NBP o jednodniowy kredyt lombardowy pod zastaw posiadanych przez nie papierów wartościowych. Jeśli mają chwilowy nadmiar środków, mogą złożyć je w NBP w postaci jednodniowych depozytów. NBP zarządza polskimi rezerwami walutowymi, których utrzymywanie gwarantuje bezpieczeństwo finansowe państwa. Rezerwy są lokowane w papiery wartościowe na całym świecie tak, by przy zapewnieniu wysokiego stopnia ich bezpieczeństwa i płynności równocześnie przynosiły możliwie największe zyski. NBP zajmuje się także zbieraniem i publikowaniem danych statystycznych o bilansie płatniczym Polski oraz o podaży pieniądza. Od niemal 10 lat kurs złotego wobec innych walut jest płynny, tzn. ustalany jest w wyniku gry podaży i popytu na rynku walutowym. Jednak w razie potrzeby, wynikającej na przykład ze zbytniego odchylenia się kursu bieżącego od poziomu spójnego z fundamentami gospodarczymi NBP może podjąć decyzje o przeprowadzeniu interwencji walutowych w celu przywrócenia kursu złotego do pożądanych wartości.
