Kryptowaluta, rzadziej waluta kryptograficzna – rozproszony system księgowy bazujący na kryptografii, przechowujący informację o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania związany jest z poszczególnymi węzłami systemu („portfelami”) w taki sposób, aby kontrolę nad danym portfelem miał wyłącznie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego i niemożliwe było dwukrotne wydanie tej samej jednostki.
Kryptowaluta nie jest przez większość krajów uznawana za jednostkę walutową, środek płatniczy czy pieniądz elektroniczny, dzięki czemu tworzenie jednostek w ramach wbudowanego w system algorytmu (tzw. wydobywanie lub wykopywanie) jest legalne. Zwykle z tych samych powodów nie korzysta jednak z ulg podatkowych przewidzianych dla handlu walutą – na przykład może dotyczyć jej VAT.
Najpopularniejszą kryptowalutą jest bitcoin, jednak istnieje kilkaset innych kryptowalut, których określa się mianem „altcoiny” (alternatywne coiny). Utworzenie niektórych z nich miało przy okazji zrealizować inne cele, na przykład namecoin tworzy zdecentralizowany system DNS, a peercoin stara się bardziej równomiernie rozłożyć dochody z wydobywania swych jednostek. Istnieją też plany zbudowania na planie kryptowaluty rynku prognostycznego.
Obecnie notowanych jest ponad 1300 kryptowalut na ponad 7500 specjalnych giełdach (tak zwanych kryptogiełdach).
