Jakie prawa przysługują osobom, których dane przetwarzane są na potrzeby systemu Eurodac?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 603/2013 z dnia 11 grudnia 2000 r. w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania odcisków palców w celu skutecznego stosowania rozporządzenia (UE) nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego, oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1077/2011 ustanawiające Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, stanowiące podstawę utworzenia systemu Eurodac przyznaje osobom, których dane dotyczą szereg uprawnień.

Obowiązek informacyjny

Osoby, których dane są przetwarzane na podstawie rozporządzenia powinny zostać poinformowane o tożsamości administratora i jego przedstawiciela, jeśli istnieje, celu dla którego dane będą przetwarzane w systemie Eurodac, odbiorcach danych, obowiązku pobrania odcisków palców od tej osoby oraz prawie do dostępu do danych dotyczących tej osoby oraz do ich sprostowania. 

Informacje te należy podać osobom ubiegającym się o azyl oraz osobom zatrzymanym przez właściwe organy kontrolne w związku z nielegalnym przekroczeniem granicy lądowej, morskiej lub powietrznej Państwa Członkowskiego przybywającym z terytorium państwa trzeciego i nie podlegającym zawróceniu w momencie pobierania odcisków linii papilarnych. W odniesieniu do cudzoziemców nielegalnie przebywających na terytorium Państwa Członkowskiego, których odciski linii papilarnych pobierane są w celu sprawdzenia czy nie złożyli wcześniej wniosku o udzielenie azylu w innym Państwie Członkowskim powyższych informacji udziela się najpóźniej przy przesyłaniu danych do jednostki centralnej. W stosunku do ostatniej grupy osób informacji nie udziela się, gdy ich dostarczenie jest niemożliwe lub wymagałoby nieproporcjonalnie dużego nakładu sił.

Prawo dostępu do treści danych

Każda osoba, której dane są przetwarzane na potrzeby systemu Eurodac, może w każdym Państwie Członkowskim zgodnie z prawem tego kraju wykonywać prawa przyznane na podstawie art. 12 dyrektywy 95/46/WE (prawo dostępu do treści danych).

Osoby, których dane dotyczą, mają również prawo do uzyskania informacji o treści ich danych, które zostały zapisane w centralnej bazie danych oraz o Państwie Członkowskim, które przesłało je do jednostki centralnej. Taki dostęp do danych może być przyznany jedynie przez Państwo Członkowskie.

Prawo do poprawienia i usunięcia danych

Osoby, których dane są przetwarzane na potrzeby systemu Eurodac mogą występować w Państwach Członkowskich z wnioskiem o poprawienie danych niedokładnych oraz usunięcie danych bezprawnie zapisanych w systemie.

Takie czynności powinny zostać wykonane przez Państwo Członkowskie, które przekazało dane, bez nadmiernych opóźnień. W przypadku wykonywania tego prawa w innym Państwie Członkowskim, niż to, które przesłało dane organy Państwa Członkowskiego, w którym wykonywane jest prawo do poprawienia bądź usunięcia danych mają obowiązek skontaktować się z organami Państwa Członkowskiego, które przekazało dane do systemu w celu umożliwienia im skontrolowania dokładności danych oraz legalności przekazania i utrwalenia danych w jednostce centralnej. 

Państwo członkowskie dokonujące korekty bądź usunięcia danych jest zobowiązane do niezwłocznego poinformowania osoby, której dane te dotyczą o podjętych działaniach bądź o powodach nieusunięcia danych. W tym ostatnim przypadku Państwo Członkowskie jest również zobowiązane poinformować osobę, której dane dotyczą, o przysługujących jej uprawnieniach na wypadek braku akceptacji udzielonych wyjaśnień, w tym również o możliwości wniesienia skargi do właściwych organów lub sądów Państwa Członkowskiego.

Wniosek o poprawienie bądź usuniecie danych oraz o zapewnienie dostępu do nich musi zawierać szczegółowe informacje niezbędne do zidentyfikowania osoby, której dotyczy, włącznie z odciskami palców. Dane te mogą być wykorzystane jedynie do umożliwienia skorzystania z prawa dostępu do danych, ich poprawiania bądź usuwania i podlegają niezwłocznemu zniszczeniu po wykorzystaniu. Państwa Członkowskie zobowiązane są do aktywnej współpracy w celu umożliwienia szybkiego wykonania prawa do poprawiania danych bądź ich usunięcia.

W przypadku odmowy dostępu do przetwarzanych danych osoba, której one dotyczą, może stosownie do przepisów Państwa Członkowskiego odmawiającego realizacji tego prawa wnieść skargę do właściwych organów lub sądów tego Państwa Członkowskiego.

Prawo do złożenia skargi i pomoc organów nadzorczych

Osobie której dane dotyczą, przysługuje również prawo do zainicjowania, zgodnie z przepisami Państwa Członkowskiego, które przesłało dane, działań bądź złożenia skargi do właściwych organów lub sądów w związku z dotyczącymi jej danymi zapisanymi w jednostce centralnej. W takiej sytuacji krajowe organy nadzorcze mają, przez cały czas toczącego się postępowania pomagać, a na wniosek osoby, której dane dotyczą, również zapewnić doradztwo tej osobie.

Krajowe organy nadzorcze mają obowiązek pomagania osobie, której dane dotyczą w wykonywaniu przysługujących jej praw. Ponadto, krajowe organy nadzorcze Państwa Członkowskiego, które przesłało dane, oraz Państwa Członkowskie, w którym osoba, której dane dotyczą przebywa, mają obowiązek doradzać i pomagać osobie, której dane dotyczą, w wykonywaniu przysługujących jej prawa do poprawiania lub usuwania danych. Wniosek o pomoc złożony w Państwie Członkowskim, w którym przebywa osoba, której dane dotyczą, przesyłany jest do krajowego organu nadzorczego Państwa Członkowskiego, które przekazało dane. Osoba, której dane dotyczą, ma również prawo zwrócić się o pomoc i poradę do Europejskiego Inspektora Ochrony Danych sprawującego nadzór nad przetwarzaniem danych w jednostce centralnej.

Prawo do odszkodowania

Niezależnie od powyższych uprawnień osoba, która poniesie szkodę w wyniku niezgodnego z prawem przetwarzania danych lub działania niezgodnego z przepisami rozporządzenia jest uprawniona do uzyskania od Państwa Członkowskiego odpowiedzialnego za wyrządzone szkody stosownego odszkodowania. Dochodzenie odszkodowania odbywa się na podstawie przepisów pozwanego Państwa Członkowskiego.

Dodatkowe informacje dostępne są na stronie Urzędu do Spraw Cudzoziemców: http://udsc.gov.pl/uchodzcy-2/uchodzcy/prawa-i-obowiazki/prawa/

Źródło: uodo.gov.pl

» RODO w pytaniach i odpowiedziach