Co mogę zrobić, żeby przerwać bieg przedawnienia moich roszczeń?
Zgodnie z art. 117 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.; dalej: k.c.).: ?Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu?. Przyjmuje się, że majątkowy charakter mają prawa bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego. Zgodnie z art. 118 k.c. co do zasady termin przedawnienia wynosi lat dziesięć. Natomiast dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi trzy lata.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami istnieją różne możliwości przerwania biegu przedawnienia. Są one również regulowane przez różne akty prawne.
Jakie działania przerywają bieg przedawnienia?
Zgodnie z art. 123 § 1 k.c.: ? Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji?.
Ponadto, zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz.U. z 2016 r. poz. 1823): ?Wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przerywa bieg przedawnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu. Przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone?.
Natomiast zgodnie z art. 33 ust. 2 ww. wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich zawiera co najmniej oznaczenie stron, dokładnie określone żądanie, wskazanie czy spór ma być rozwiązany poprzez zbliżenie stanowisk, czy też przedstawienie propozycji przez Rzecznika oraz podpis wnioskodawcy.
W tym kontekście warto jednak dodać, że zgodnie z art. 36 ust. 4 pkt 2 ustawy o Rzeczniku finansowym: ?Rzecznik odmawia rozpatrzenia sporu m.in. w przypadku, gdy klient nie wyczerpał drogi postępowania reklamacyjnego, o którym mowa w rozdziale 2 ustawy o Rzeczniku Finansowym?. Koniecznym będzie zatem uprzednie wyczerpanie procedury reklamacyjnej.
Oprócz tego w orzecznictwie przyjmuje się również, że zawezwanie do próby ugodowej ? (przewidziane w art. 184 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 ze zm.), może stanowić okoliczność skutkującą przerwaniem biegu przedawnienia. Można tu wymienić np. uchwałę Sądu Najwyższego z 28.6.2006 r. (III CZP 42/06, OSNC 2007, Nr 4, poz. 54) i wyrok Sądu Najwyższego z 3.6.1964 r. (II CR 675/63, OSNCP 1965, Nr 2, poz. 34). Warto jednak odnotować, że w konkretnych okolicznościach sąd może rozstrzygnąć odmiennie.
Kiedy ponownie rozpoczyna się bieg przedawnienia?
Zgodnie z art. 124 k.c.:
?§ 1. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
§ 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone?.
Czy zawsze dojdzie do przerwania biegu przedawnienia?
O tym czy faktycznie do tego doszło może decydować sąd, jeśli porozumienia nie uda się osiągnąć i dojdzie do sporu sądowego. A ten może ocenić, że do przerwania biegu przedawnienia nie doszło. Sąd musi być przekonany, że dana osoba rzeczywiście chciała osiągnąć porozumienie, a nie tylko przerwać bieg przedawnienia. Jeśli nie uda się wykazać, że naszą wolą było osiągnięcie ugody, może wtedy uznać, że to wystąpienie było tzw. czynnością pozorną.
Warto przypomnieć, że dążenie do polubownego (ugodowego) rozwiązania sporu zakłada, że strony czynić sobie będą wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać (art. 917 k.c.).
Jakie są koszty postępowań, które mogą przerwać bieg przedawnienia?
Zgodnie z art. 23 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych( Dz.U. 2005 Nr 167 poz. 1398 ze zm.; dalej: kscu): ?Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego w sprawach o prawa majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 złotych?.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 5 kscu: ?Opłatę stałą w kwocie 300 zł pobiera się od wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego w sprawach o prawa niemajątkowe lub prawa majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 10 000 złotych?.
Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1348 ze zm.; dalej: ustawa o Rzeczniku Finansowym), za złożenie wniosku klienta podmiotu rynku finansowego o wszczęcie przed Rzecznikiem Finansowym pozasądowego postępowania w sprawie rozwiązywania sporów, klient uiszcza opłatę w wysokości 50 zł na rachunek Rzecznika.
