W dniu 14 czerwca 1985 r. pięć Państw Członkowskich Unii Europejskiej: Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy oraz Francja podpisały umowę o stopniowym znoszeniu kontroli na granicach wewnętrznych znaną jako Układ z Schengen (O.JL.2000.239.13) mający urzeczywistnić zasadę swobodnego przepływu osób. W kolejnych latach do Układu z Schengen przystępowały kolejne Państwa Członkowskie Unii Europejskiej za wyjątkiem Irlandii i Zjednoczonego Królestwa. Do układu przystąpiły również dwa kraje nienależące do Unii Europejskiej: Islandia i Norwegia.
Dnia 19 czerwca 1990 r. podpisana została Konwencja Wykonawcza do Układu z Schengen, która dając podstawę prawną do stworzenia Systemu Informacyjnego Schengen umożliwiła w praktyce zrealizowanie postulatu swobody przepływu osób tworząc Obszar Schengen. Krąg państw będących stronami Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen z biegiem czasu rozszerzał się, aby ostatecznie wszystkie państwa będące stronami Układu z Schengen stały się stronami tej Konwencji.
System Informacyjny Schengen (zwany również SIS) ustanowiony został jako narzędzie rekompensujące zniesienie kontroli na granicach pomiędzy państwami Obszaru Schengen. Jego istota polega na zapewnieniu, aby każde z państw będących stroną Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen posiadało ten sam zestaw informacji pozwalający na dostęp, przy pomocy zautomatyzowanych środków wyszukiwania, do wpisów dotyczących osób i przedmiotów w celu kontroli granicznej oraz innych kontroli policyjnych i celnych prowadzonych w ramach danego kraju oraz w celu wydawania wiz, dokumentów pobytowych i wykonywania przepisów prawnych o cudzoziemcach w kontekście stosowania Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen. Powyższy wymóg zapewniony został przez przyjęcie szczególnej struktury systemu polegającej na utworzeniu jednostki centralnej systemu (C-SIS) oraz modułów krajowych (N-SIS) działających w każdym państwie będącym stroną Konwencji Wykonawczej.
W związku ze stworzeniem Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) zmieniony zostały podstawy działania sytemu na:
Rozporządzenie (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), który reguluje zasady wprowwadzania i dokonywania sprawdzeń przez służby graniczne i organy wizowe wpisów do celów odmowy pozwolenia na wjazd lub pobyt na terytorium UE;
Decyzja Rady 2007/533/WSiSW z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), która reguluje zasady wprowadzania i dokonywania sprawdzeń przez organy policyjne i celne wpisów dotyczących osób poszukiwanych do zatrzymania, osób zaginionych oraz przedmiotych powiązanych z popełnionymi czynami zabronionymi.
