W ekonomii definiujemy pieniądz jako dobro, które jest powszechnie akceptowane jako forma płatności za inne towary i usługi. Pieniądz posiada niezwykle ważną rolę w gospodarce, wypełniając 3 funkcje:
środka wymiany, czyli pośrednika w wymianie towarów i usług między tymi, którzy je posiadają w nadmiarze (bo np. je produkują), a tymi którzy ich potrzebują. Gdyby nie było pieniądza, wymiana dóbr byłaby bardzo trudna, bo posiadając jakieś dobro w nadmiarze, musielibyśmy znaleźć kogoś, kto je akurat potrzebuje ? a jednocześnie posiada w nadmiarze dobro, które jest nam potrzebne. Pieniądz tę sprawę ogromnie upraszcza ? wystarczy zaakceptować w wymianie za nasze dobro pieniądze, za które następnie będziemy mogli kupić to, co nam jest potrzebne;
jednostki rozrachunkowej, czyli wspólnej miary wartości dla wszystkich innych dóbr. Wartość dóbr wyrażona w jednostkach pieniądza to po prostu cena;
środka tezauryzacji, czyli dobra, za pomocą którego możemy przechowywać nasze oszczędności i majątek.
Każde dobro, które wypełnia te trzy funkcje i jest powszechnie akceptowane może być pieniądzem. Początkowo rolę pieniądza pełnił po prostu jeden z towarów: w starożytnej Mezopotamii były to suszone skóry, a przez parę tysięcy lat z powodzeniem funkcję tę pełniły szlachetne metale: złoto i srebro. Jeśli rolę pieniądza pełni jakiś towar, to jego wartość w wymianie ? to po prostu wartość tego towaru. Złoto i srebro mają znaczną i stabilną wartość, kiedy więc były używane jako pieniądz, stabilne były również ceny.
Od mniej więcej 250 lat coraz szerzej zaczął jednak być stosowany pieniądz papierowy. Jest to tzw. pieniądz symboliczny ? w tym sensie, że jego wartość w wymianie nie ma nic wspólnego z rzeczywistą wartością dobra, z którego jest wyprodukowany. Za jego emisję odpowiedzialne jest państwo, które zleca tę rolę bankowi centralnemu. Wartość pieniądza symbolicznego, a zatem również stabilność cen zależy od tego, jak się kształtuje relacja pomiędzy ilością pieniędzy na rynku a ilością dostępnych towarów i usług. Zgodnie z równaniem wymiany Fishera zachwianie równowagi między tymi dwiema wielkościami (np. spowodowane silnym wzrostem podaży pieniądza) powoduje niestabilność cen (inflację lub deflację).
