Czy opłata za wysłanie ponaglenia w wysokości 100zł naliczana przez bank za każdym razem gdy rata kredytu nie jest wpłacona w terminie jest zgodna z prawem?
Odpowiedź na pytanie uzależniona jest od tego, czy w ramach zawartej umowy kredytu, kredytobiorca będzie uznawany za konsumenta. Za konsumenta zgodnie z art. 221 Kodeksu cywilnego[1] uznajemy osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Jeżeli zawierana umowa kredytu nie była związana bezpośrednio działalnością gospodarczą, będzie można zastosować szczególne przepisy w zakresie ochrony praw konsumentów. W tym zakresie na szczególną uwagę zasługuje art. 3851Kodeksu cywilnego, według którego postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). W ocenie Rzecznika, w przypadku konsumentów, naliczanie przez bank opłaty za monit listowny w wysokości 100 zł, nie odzwierciedla faktycznie poczynionych nakładów za wykonanie tej czynności. Tym samym postanowienie umowy, regulaminu, czy taryfy opłat i prowizji, wprowadzające takie uprawnienie dla banku, może zostać uznane za kształtujące prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz może rażąco naruszać interesy konsumenta. Potwierdzają to liczne już Decyzje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz orzeczenia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie. W konsekwencji tych orzeczeń w rejestrze niedozwolonych postanowień umownych, prowadzonym przez Prezesa UOKIK, wpisane są już klauzule umowne kilku banków, dotyczące naliczania opłat za czynności windykacyjne (monity, wezwania, sms, wezwania telefoniczne etc.) - pod nr: 5456 (Deutsche Bank Polska S.A.), 5740 (BNP Paribas Bank Polska S.A. obecnie Bank BGŻ BNP Paribas S.A.), 4183 i 4182 (Kredyt Bank S.A. obecnie Bank Zachodni WBK S. A.), 1796 (Lukas Bank S.A. obecnie Credit Agricole Bank Polska S.A).
Jeżeli natomiast umowa została zawarta w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przepisy związane ze szczególną ochroną przyznawaną konsumentom nie będą miały zastosowania. Oznacza to, że kredytobiorca nie będzie mógł powołać się na niedozwolone postanowienia umowne.
