Kryptowaluta, rzadziej waluta kryptograficzna to rozproszony system księgowy bazujący na kryptografii, przechowujący informację o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania związany jest z poszczególnymi węzłami systemu („portfelami”) w taki sposób, aby kontrolę nad danym portfelem miał wyłącznie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego i niemożliwe było dwukrotne wydanie tej samej jednostki.
Środki bezpieczeństwa finansowego obejmują:
identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości;
identyfikację beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowanie uzasadnionych czynności w celu:
weryfikacji jego tożsamości,
ustalenia struktury własności i kontroli – w przypadku klienta będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;
ocenę stosunków gospodarczych i, stosownie do sytuacji, uzyskanie informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru;
bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta, w tym:
analizę transakcji przeprowadzanych w ramach stosunków gospodarczych w celu zapewnienia, że transakcje te są zgodne z wiedzą instytucji obowiązanej o kliencie, rodzaju i zakresie prowadzonej przez niego działalności oraz zgodne z ryzykiem prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związanym z tym klientem,
badanie źródła pochodzenia wartości majątkowych będących w dyspozycji klienta – w przypadkach uzasadnionych okolicznościami,
zapewnienie, że posiadane dokumenty, dane lub informacje dotyczące stosunków gospodarczych są na bieżąco aktualizowane.
Kryptowaluta nie jest przez większość krajów uznawana za jednostkę walutową, środek płatniczy czy pieniądz elektroniczny, dzięki czemu tworzenie jednostek w ramach wbudowanego w system algorytmu (tzw. wydobywanie lub wykopywanie) jest legalne. Zwykle z tych samych powodów nie korzysta jednak z ulg podatkowych przewidzianych dla handlu walutą – na przykład może dotyczyć jej VAT.
Najpopularniejszą kryptowalutą jest bitcoin, jednak istnieje kilkaset innych kryptowalut, których określa się mianem „altcoiny” (alternatywne coiny). Utworzenie niektórych z nich miało przy okazji zrealizować inne cele, na przykład namecoin tworzy zdecentralizowany system DNS, a peercoin stara się bardziej równomiernie rozłożyć dochody z wydobywania swych jednostek. Istnieją też plany zbudowania na planie kryptowaluty rynku prognostycznego.
Obecnie notowanych jest ponad 1300 kryptowalut na ponad 7500 specjalnych giełdach (tak zwanych kryptogiełdach).
